Suriye Arap Haber Ajansı – SANA Suriye Arap Haber Ajansı – SANA
AMMAN – Suriye, Ürdün, Suudi Arabistan, Mısır ve Irak dışişleri bakanları, bugün Ürdün’ün başkenti Amman’da gerçekleşen toplantının ardından sonuç açıklamasında, Suriye ve kurumlarının toprakları üzerindeki kontrolünü genişletmesi, oradaki silahlı ve terörist grupların varlığına son vermesi ve Suriye’nin iç işlerine yabancı müdahalesini durdurması için desteğini vurguladılar.
Açıklamada bakanlar, sınır güvenliği ve terörle mücadele ile ilgili güvenlik sorunlarının ele alınmasına yönelik kapsamlı bir stratejinin formüle edilmesinde Suriye, ilgili ülkeler ve Birleşmiş Milletler arasındaki işbirliğinin önemini kaydettiler.
Bakanlar ayrıca, bu toplantının sonuçlarını takip etmek ve Suriye’deki krizi çözmeyi amaçlayan bu yol bağlamında sonraki adımları belirlemek için uzmanlar düzeyinde teknik bir ekip oluşturma konusunda anlaştılar.
Toplantıdan yapılan açıklamanın metni şöyle:
Ürdün Haşimi Krallığı Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve Yurt Dışı İşler Bakanı Eymen El Safadi’nin davetlisi olarak, Suudi Arabistan Krallığı’nın ev sahipliğinde düzenlenen toplantının devamı niteliğinde, Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan Al Saud’un Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi, Ürdün Haşimi Krallığı, Irak Cumhuriyeti ve Mısır Arap Cumhuriyeti ülkelerinin dışişleri bakanlarına daveti üzerine ve bu ülkelerden bir kısmının Suriye Arap Cumhuriyeti ile yaptığı temasların takibi ve Suriye’deki krizi adım adım metodolojiye göre çözme çabalarında bir Arap liderlik rolü başlatmaya dayalı Ürdün girişimi, Suudi girişimi ve diğer Arap önerileri uyarınca, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Mısır Dışişleri Bakanları bugün, kardeş Suriye Arap Cumhuriyeti Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı ile 1 Mayıs 2023 tarihinde Amman’da bir araya geldiler.
Bu toplantı, Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı Kararı doğrultusunda Suriye’deki krizin çözümüne yönelik görüşmelerin sürdürüleceği toplantıların başlangıcını teşkil ediyor ve insani, siyasi ve güvenlik krizinin tüm sonuçlarıyla ilgilenir.
Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Mısır dışişleri bakanları, Suriye’nin birlik, beraberlik ve egemenliğini koruyan, halkının özlemlerini karşılayan, Suriye’yi terörizmden arındıran ve mültecilerin gönüllü ve güvenli bir şekilde geri dönüşü için uygun koşulların güçlendirilmesine katkıda bulunacak ve Ulusal uzlaşmayı sağlayacak ve Suriye’nin güvenliğini, istikrarını, refahını ve rolünü yeniden tesis edecek şekilde tüm yasadışı yabancı güçlerin buradan çıkışına yol açacak siyasi bir çözüm yoluyla, krizin ve krizin neden olduğu öldürme, yıkım ve yıkım, kardeş Suriye halkının çektiği acılar ve bölgesel ve uluslararası olumsuz yansımaları sona erdirme önceliğini kaydettiler.
Görüşmede, insani boyutun yanı sıra, bir takım güvenlik ve siyasi konuların yanı sıra, kardeş Suriye halkını doğrudan etkileyecek şekilde bu sorunu çözme çabalarında ilerleme kaydedilmesi için atılması gereken adımlar ele alındı.
Bakanlar ve Suriye dışişleri bakanı, üzerinde anlaşmaya varılacak bir takvime göre ve tüm uluslararası ve diğer ilgili çabaları bütünleştirecek şekilde devam edecek olan müzakerelerin gündemi üzerinde anlaştılar:
1- İnsani durum
2- Güvenlik durumu
3- Siyasi durum
Bakanlar ayrıca aşağıdaki hususlarda da anlaştılar:
– 2642 ve 2672 sayılı kararlar da dahil olmak üzere ilgili Birleşmiş Milletler kararlarına uygun olarak, Suriye hükümeti ve ilgili Birleşmiş Milletler organları arasında işbirliği ve koordinasyon içinde ihtiyacı olan tüm Suriye halkının yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı sağlayan insani ve tıbbi yardımların Suriye’de bulundukları her yere ulaştırılması, tüm çabaların birleştirilmesi ve karşılanması gereken bir gerekliliktir.
– Bakanlar, Suriye hükümetinin 6 Şubat 2023’te Suriye’yi vuran depremin ardından insani ve tıbbi yardım sağlamak üzere Birleşmiş Milletler’in Bab al-Salama ve al-Rai kapılarını açma kararını memnuniyetle karşılıyor ve ardımın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamadaki önemi ışığında, Suriye hükümetinin bu kararı uzatmayı düşünme kararından duydukları memnuniyeti dile getiriyorlar.
– Mültecilerin ülkelerine gönüllü ve güvenli bir şekilde dönüşleri en önemli önceliktir ve bir an önce uygulanmaya başlanması için adımlar atılmalı.
– Belirli prosedürlere ve net bir zaman çerçevesine göre mülteciler için gönüllü ve güvenli geri dönüşler organize etmek ve çektikleri acıya son vermek için Suriye hükümeti ile mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler arasındaki işbirliğinin güçlendirilmeli ve ilgili Birleşmiş Milletler organları ile koordinasyonun sağlanmalı.
– Af kararnamelerinde yer almaları da dahil olmak üzere geri dönüşlerini kolaylaştırmak için alacağı önlemlerin açıklanmasıyla birlikte Suriye hükümeti, ilgili Birleşmiş Milletler organları ile koordinasyon halinde, Arap ve uluslararası katkıları sağlamayı düşünmek amacıyla, mülteci dönüşü alanlarında sağlanan kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi için gerekli ihtiyaçları belirlemeye başlayacaktır.
– Buna okullar, hastaneler ve kamu tesisleri inşa etmek, iş fırsatları sağlamak ve istikrara katkıda bulunmak dahil olmak üzere gönüllü olarak Suriye’ye dönmeyi seçen mültecilere insana yakışır bir yaşam sağlamak için gerekli altyapının iyileştirilmesine öncülük etme şeklinde, mültecilerin geri dönmesinin beklendiği alanlar da dahil olmak üzere, erken iyileştirme projelerinin uygulanmasının hızlandırılması için uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler ile yapılan çalışmaların yoğunlaştırılmalı.
– Rukban kampı sorunu da dahil olmak üzere ülke içinde yerinden edilmiş kişiler sorununu çözmek için uygun olduğu şekilde benzer adımlar atılmalı.
– Ürdün’deki yaklaşık bin Suriyeli mülteci için gönüllü geri dönüş sürecinin düzenlenmesinde ilgili Birleşmiş Milletler organlarıyla koordinasyon içinde Suriye hükümeti ile Ürdün hükümeti arasındaki işbirliği etkinleştirilmeli. Suriye hükümeti, geri dönüşleri için gerekli koşul ve şartların sağlanmasını sağlayacak ve Birleşmiş Milletler kuruluşları da onaylanmış çalışma mekanizmalarına göre ve ilgili Birleşmiş Milletler Anlaşmasında öngörülen erken iyileşme süreci bağlamında yaşam ihtiyaçlarını karşılayacaktır. Bu, daha sonraki bir aşamada Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan diğer ülkeleri de içerecektir.
– Suriye hükümeti ile koordineli olarak tüm ilgili taraflar ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi uluslararası kuruluşlarla çalışılan bir yaklaşıma göre kaçırılanların ve tutukluların değişimi ve kayıp kişilerin aranmasına yönelik çabaları ilerletmek için işbirliğini geliştirecek.
– Güvenliğin artırılması ve her türlü terörizmle mücadele için kapsamlı bir stratejinin formüle edilmesinde Suriye hükümeti, ilgili ülkeler ve Birleşmiş Milletler arasındaki işbirliği etkinleştirilmeli.
– Terör örgütlerinin Suriye topraklarındaki varlığına son verilmesi ve bölgesel ve uluslararası güvenliği tehdit etme yeteneklerinin etkisiz hale getirilmeli.
– Toprakları üzerindeki kontrolünü genişletmek, hukukun üstünlüğünü yerleştirmek ve Suriye topraklarındaki silahlı ve terörist grupların varlığını sona erdirmek için her türlü meşru çabada Suriye ve kurumlarını desteklemek için çalışılmalı ve Uluslararası hukuk hükümleri ve Birleşmiş Milletler Şartı uyarınca Suriye’nin iç işlerine yabancı müdahaleyi durdurulmalı.
– Suriye ile komşu ülkeler ve komşu ülkelerle Suriye sınırından uyuşturucu kaçakçılığı ve kaçakçılığından etkilenen ülkeler arasındaki işbirliğinin, Suriye’nin bu konudaki Arap, ulusal ve uluslararası taahhütleri doğrultusunda güçlendirilmeli. Bu bağlamda Suriye, Suriye’deki uyuşturucu üretimi ve kaçakçılığının kaynaklarını ve Ürdün ve Irak ile sınır ötesi kaçakçılık operasyonlarını organize eden, yöneten ve yürüten tarafları belirlemek için bir ay içinde iki ayrı ortak siyasi/güvenlik çalışma grubu oluşturmak üzere Ürdün ve Irak ile işbirliği yapacaktır. Kaçakçılık operasyonlarının sona erdirilmesi ve tüm bölge için artan bu tehlikeye son verilmesi için gerekli adımlar atılmalı.
– Suriye ordusu ve güvenlik servisleri ile komşu ülkelerdeki muadilleri arasında etkili koordinasyon mekanizmaları kurarak, sınır güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunlarını ele almak için etkili adımlar üzerinde anlaşmaya varılmalı.
– Kapsamlı ulusal uzlaşıya ulaşmayı amaçlayan siyasi adımlar bağlamında, Anayasa Komisyonu’nun çalışmalarına mümkün olan en kısa sürede devam etmesi için çalışılmalı.
– Toplantıya katılan ülkelerin kardeş ülkeler ve uluslararası toplumla birlikte çalışarak Suriye hükümetinin olumlu adımlarını olumlu adımlarla karşılayacak ve elde edilenlerin üzerine inşa edilecektir. Kardeş Suriye halkının ıstırabını ve Suriye krizinin feci sonuçlarını sona erdiren siyasi bir çözüme ulaşma yönünde kademeli ilerlemeli. Ulusal uzlaşmayı sağlar ve Suriye’yi, Suriye halkının özlemlerini ve anavatanlarında güvenlik ve onur içinde yaşama haklarını karşılayan güvenli bir geleceğe doğru yeniden inşa etme yoluna sokar ve Suriye’nin bölgedeki tarihi rolünü geri kazandırır.
Bakanlar, bu toplantının çıktılarını takip etmek ve Suriye’deki krizin çözümünü ele almak ve tüm yansımalarını ele almak için bu hedeflenen yol bağlamında sonraki adımları belirlemek için uzmanlar düzeyinde bir teknik ekip oluşturma konusunda anlaştılar.
Dişişleri Bakanları, kardeş Arap ülkeleri, dost ülkeler ve Birleşmiş Milletler ile temasa geçerek, Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri Ürdün, Irak ve Mısır’ın 14 Nisan 2023’te Suudi Arabistan’da yaptıkları istişari toplantıda yapılması kararlaştırılmış toplantının sonuçları hakkında bilgi verecekler.
Bakanlar ayrıca, sıcak karşılama ve ev sahipliği için Ürdün Haşimi Krallığına teşekkür ettiler. Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Mısır Dışişleri Bakanları, Suriye Arap Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı’nın toplantı sırasında sunulan inisiyatifleri ve adımları tartışmaya gösterdiği olumlu katılımdan dolayı takdirlerini dile getirdiler ve Suriye Arap Cumhuriyeti’ni krizi sona erdirecek siyasi bir çözüme ulaşmak ve Suriye’nin ve onurlu halkının acısını sona erdirmek için krizin tüm yansımalarıyla başa çıkmak için adımlarını ve prosedürlerini sürdürmeye çağırdılar.
R.M.
