Emevi Camii’nin Minareleri.. Şam Semalarında Uçan Mimari Şaheserler (VİDEO)

ŞAM – Doğu’nun mücevheri ve dünyanın beni olduğu için Şam… İçinden geçen tüm medeniyetler, dünyanın en eski ve en eski şehirlerinden birine hükmettiğini doğrulamak için yapılar inşa etmeye veya bazılarını yeniden inşa etmeye hevesliydi. Bu yapılar arasında tarihi birer delil olan üç minaresi ve El Feyha (Şam) semalarında uçan mimari şaheserleri ile Büyük Emevi Camii de örnek olmuştur. Bu minarelerin dünyada örneği benzeri yoktur.

Büyük Emevi Camii minareleri, tarihsel olarak Şam İslam fetihinden başlayan Emevi devletine, Fatımi dönemi, Tolonlar dönemi, Ahşidiler dönemi de dahil olmak üzere Abbasi dönemine kadar tüm İslami dönemlerle ilişkilendirilmiştir. El Nuri El Zenki dönemi ve ardından Eyyubi devletine Memlüklerin durumuna ve ardından gelenlere göre belgesel danışmanı ve tarih ve  İslam mimarlığı profesörü Dr. Muhammed Mutaz Al Sibini, ezanın şehri çevreleyen tüm nüfus gruplarına ulaşması için, müezzin korosu aracılığıyla yukarıdan okunduğuna dikkat çekti.

Al Sibini, Büyük Emevi Camii’nin kuzey revakının ortasında yer alan El Arus (gelin) minaresiyle ilgili olarak, diğer minarelerin ortaya çıktığı dünyanın en eski minarelerinden biri olarak kabul edildiğini, Caminin en ünlü üç minaresinden biri olması ve Şam’ın sembollerinden biri ve müezzinlerin feneri olması nedeniyle Emevi Halifesi Al Velid bin Abdulmelik dönemine ait olduğunu belirten eşsiz bir mimarlık örneği sayıldığını belirtti.

Al Sibini’ye göre, orantı oranları ve içinde kullanılan mimari ve ahşap unsurlarla gelmiş geçmiş en güzel minarelerden biri olan Gelin Minaresi, tarihçiler tarafından efsanevi olarak anlatıldığı için dipten altın yaldızlı olduğundan bahsetmişler, tüm mimari yapılar ve arkeolojik anıtlar gibi çatışmalara ve afetlere maruz kaldığına dikkat çekti.

Al Sibini, günbatımında ışık ve fenerlerle parıldadığı için düğün gecesinde parıldayan ve aydınlanan geline benzediği için gelinin minaresi denildiğini, ışığı ve parıldamasının kuzey yönündeki Amarah Mahallesi’ne kadar uzandığını belirterek, minarenin kaidesinin Emeviler dönemine ait olduğunu ve onun dokusunu taşıdığını, ancak minarenin kimliğinin, H. 555 yılında Abbasiler ve Nuri Zengi Devleti döneminde yapılan ve, Hicri 570 yılında Eyyubiler döneminin başlangıcına ve Memlûk Devleti döneminde de giriş ve onarımlarla elde edildiğini belirtir.

El Sbini, Caminin güneydoğu tarafında, inşası H. 86-96 yılları arasında hüküm süren Emevi Halifesi Al Velid bin Abdul Malik bin Merwan dönemine tarihlenen İsa (A.S)’ın minaresi yer almaktadır. Onu gerçek özünden uzaklaştıran Memluk döneminde Hicri 8. Yüzyılda tarihçilerin belirttiğine göre müthiş bir yangına tanık olmuş ve gerçek cevherinden çıkardığını söylediklerini açıklayarak, Al Nevfera mahallesine baktığından dolayı Beyaz Minare veya Al Nevfera Minaresi olarak da adlandırılır.

Al Sibini, caminin batısında yer alan Kayıtbay minaresiyle ilgili olarak, Şam’da Memlükler döneminde inşa edilen ilk minare olduğuna dikkati çekerek, caminin Şam’a ait olması nedeniyle var olan en önemli minarelerden biri olarak kabul edildiğini, bir mimarlık okulu, birden fazla sanatı toplayan diğer minarelerden farklı olarak, kökenlerinin Emeviler olduğunu ve deprem ile yangın ve çatışmalar arasında sallanmaya devam ettiğini açıklayarak, H. 893 yılında Sultan El Eşref Kayıtbay Al Mahmudi saltanatı sırasında yenilendiğini ifade etti.

El Sibini, H. 1173 yılında kendisine zarar veren bir depreme maruz kalan Kaytbay minaresini, sanatsal mimari özelliklerinin yanı sıra mukarnas ve ablak taşı içermesi nedeniyle mimari açıdan parlak bir ayet olarak nitelendirdi. Şam okulunun Mısır ekolünden etkilendiğini belirten minare başlığının, Sultan Kayıtbay’ın yaptırdığı minare gibi geri dönene kadar zamanımızda büyük ve önemli bir restorasyona tanık olduğuna işaret etti.

Buna karşılık, mimari araştırmacı Dr. Yaser Al Sabbağ, Gelin minaresinin caminin kuzey duvarını destekleyici bir işlevi olduğunu ve görevinin güney duvarındaki önleme kanadı görevine yakın olduğunu görerek, basamak sayısının 195 derece, yüksekliğinin ise 54 metre olduğuna işaret etti.

Al Sabbağ, “İsa ve Kayıtbay” adlı iki minarenin inşası ile ilgili olarak, minare odalarının çinilerinin minarenin temeline ulaşmak için boşaltıldığı önceden var olan bir kule temelinde inşa edildiğini açıkladı. Bu nedenle, tapınağın savunma kulesi içinde üst üste yerleştirilmiş odalarda bir oymacılığın bulunduğunu, bunun için minare temelini yerleştirmek için tavanlar ve zeminlerin kazıldığını, alttan üste yükselen minarenin ana merdivenlerinden farklı olarak, İsa Minaresinin basamak sayısının 248 basamak ve yüksekliğinin ise 68 metre olduğuna dikkat çekiyor.

Kayıtbay minaresi ile ilgili olarak, geçmişte yapı malzemelerinin geleneksel olduğunu ve yakılıp yıkıldığını belirten El Sabbağ, Memlükler döneminde tamamen taştan inşa edildiğini belirterek, yüksekliğinin 56 metre ve basamak sayısının da 237 olduğunu, günümüze kadar olduğu gibi geldiğini ve 1995 yılında cilalandığına dikkat çekti.

Check Also

Putin: Komşu Ülkelerle İlişkilerimiz Önceliklidir

MOSKOVA (SANA) – Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya’nın komşu ülkelerle ilişkilerinin öncelikli olduğunu doğrulayarak …